Πότε να μιλήσω στο παιδί μου για το σεξ;

Πολλές φορές τα απλά πράγματα είναι και τα πιο δύσκολα. Ποιος να το φανταζόταν ότι κάποια στιγμή θα ερχόταν η ώρα να εξηγήσουμε στα παιδιά μας τι είναι το πιο όμορφο και συνάμα το πιο φυσιολογικό πράγμα, το σεξ. Όσοι έχετε μικρά παιδιά σκέφτεστε «αργούμε ακόμα να κάνουμε τέτοιες συζητήσεις» αλλά η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά προβληματίζονται για την ερωτική τους φύση από την ηλικία των 5 περίπου. Η κουβέντα γύρω από το σεξ αφενός είναι άβολη για τους περισσότερους γονείς και αφετέρου, είναι μια χρόνια διαδικασία που ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, ο γονέας δίνει και τη σχετική πληροφόρηση (λέω όσα μπορεί να καταλάβει, ή όσα αντέχω εγώ).

Οι περισσότεροι από εσάς θεωρείτε πως θα μιλήσετε στο παιδί σας όταν έρθει η κατάλληλη ώρα και η αλήθεια είναι αυτή, αφού μόνο εσείς μπορείτε να διακρίνετε πότε το παιδί σας χρειάζεται να κάνει αυτή την κουβέντα. Μην περιμένετε όμως να φτάσει το παιδί σας στα 15 για να σας ρωτήσει για το σεξ. Αν δεν το έχει κάνει ήδη μέχρι αυτή την ηλικία βρείτε μια αφορμή και ξεκινήστε μια κουβέντα. Άλλωστε οι πιο πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι τα ελληνόπουλα έχουν κατά μέσο όρο  την πρώτη σεξουαλική επαφή στα 14 χρόνια. Τι λέμε λοιπόν στα παιδιά μας για να τα ενημερώσουμε και να τα προφυλάξουμε;

Ας διαχωρίσουμε τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε τέσσερα μέρη ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Στο πρώτο μέρος ανήκουν παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Μέχρι αυτή την ηλικία τα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να παρατηρούν το σώμα τους και το σώμα των συνομηλίκων τους. Κάπου εκεί πιθανόν να αρχίσουν και οι ερωτήσεις όπως «γιατί ο αδερφός μου έχει διαφορετικό πιπί» ή «γιατί μαμά εγώ δεν έχω στήθος». Κάποιες φορές αυτές οι ερωτήσεις μπορεί να σας πιάσουν απροετοίμαστους, αλλά γενικά προσπαθήστε να απαντήσετε όσο πιο ήρεμα και ειλικρινά γίνεται. Πολλές φορές οι γονείς απαντούν απότομα ή δεν απαντούν καθόλου δημιουργώντας έτσι ένα ταμπού γύρω από την σεξουαλικότητα των παιδιών. Ωστόσο, με αυτή την τακτική δημιουργούμε ακόμη περισσότερες απορίες στα παιδιά μας που αν δεν αισθάνονται άνετα να τις συζητήσουν μαζί μας θα αναζητήσουν απαντήσεις αλλού. Τέλος σε αυτή την ηλικία θα πρέπει να ονομάσουμε τα γεννητικά όργανα. Το ιδανικότερο είναι να χρησιμοποιούμε τους επιστημονικούς όρους όπως «αιδοίο» και «πέος». Αν όμως δεν αισθάνεστε άνετα, ορίστε εσείς μια λέξη που θα έχει αυτό το νόημα.

Στο δεύτερο μέρος θα συμπεριλάβουμε τα παιδιά από 6-9 ετών. Αυτή την περίοδο τα παιδιά έχουν ακόμη μεγαλύτερη επίγνωση του σώματός τους.  Κάποια παιδιά αρχίζουν να προβληματίζονται για το πώς έρχονται τα παιδιά ή θέλουν να μάθουν τι είναι αυτή η ουλή χαμηλά στην κοιλιά της μαμάς τους. Αν συμβεί κάτι τέτοιο σε εσάς αρπάξτε την ευκαιρία για να συζητήσετε με τα παιδιά σας πως πιστεύουν ότι έρχονται τα παιδιά στον κόσμο. Έτσι θα έχετε την ευκαιρία να δείτε τι γνωρίζουν ως τώρα και αν έχουν κατανοήσει κάτι λάθος. Σε αυτή την ηλικία επίσης θα αρχίσουν να παίζουν και παιχνίδια όπως «ο γιατρός» . Πολλοί γονείς θορυβούνται ιδιαίτερα όταν πέσει κάτι τέτοιο στην αντίληψή τους, αλλά αν έχετε μάθει στο παιδί σας τα προσωπικά τους όρια (όπως ότι το σώμα μας ανήκει σε εμάς και δεν το βλέπει και δεν το αγγίζει κανένας) τότε δεν έχετε να φοβάστε κάτι. Κάτι ακόμη που θα πρέπει να φροντίσουμε είναι να καλλιεργήσουμε την καλαισθησία σε ότι αφορά στην ένδυση. Όσο περνάνε τα χρόνια τα παιδιά ντύνονται με ολοένα και προκλητικότερα ρούχα με αποτέλεσμα να βλέπουμε 7χρονα με ρούχα για μεγάλες γυναίκες. Συζητήστε με τα παιδιά σας, σχολιάστε ρούχα και περάστε τους με όμορφο τρόπο ότι κάθε ηλικία έχει και τον ανάλογο τρόπο για να ντυνόμαστε.

Τα παιδιά ηλικίας 10-15 ετών ανήκουν στο τρίτο μέρος.  Σε αυτή την ηλικία τα περισσότερα παιδιά έχουν ήδη συνάψει την πρώτη τους πλατωνική σχέση.  Βασίστε τη σχέση σας στην εμπιστοσύνη και την ειλικρίνεια για να μπορεί το παιδί σας να αισθάνεται άνετα να συζητά μαζί σας προβληματισμούς ή επιθυμίες του.  Σε αυτή την ηλικία είναι σύνηθες τα παιδιά που έχουν μείνει «πίσω» στην ερωτική τους ζωή να νιώθουν πίεση από εκείνα που έχουν προχωρήσει δοκιμάζοντας τη σεξουαλικότητά τους. Μια ιδανική ευκαιρία για να μάθετε στο παιδί σας ότι δεν πειράζει να ξεχωρίζει με τις επιλογές του είναι οι ταινίες. Μια εφηβική ταινία μπορεί να σας δώσει την αφορμή για συζητήσεις γύρω από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής, τις προφυλάξεις, την άμβλωση, τις κακές επιρροές. Μιλήστε στα παιδιά σας αλλά κυρίως ακούστε τις δικές τους απόψεις. Μην ξεχνάμε επίσης ότι αφού η τεχνολογία έχει μπει στη ζωή μας, πρέπει να ενημερώσουμε τα παιδιά για την επικινδυνότητα που έχει να εκφράζουμε την σεξουαλικότητά μας στο διαδίκτυο. Είναι σωστό να ανεβάζουμε προκλητικές φωτογραφίες; Να κάνουμε φιλίες με αγνώστους; Μπορεί κάποιος να λέει ψέματα; Τέλος προσπαθήστε να είσαστε ειλικρινείς μαζί τους. Το σεξ δεν είναι μόνο κακό, δεν προκαλεί μόνο προβλήματα. Αν τα αποθαρρύνετε να ανακαλύψουν τη σεξουαλικότητά τους θα δημιουργήσετε ενοχικούς ανθρώπους που κάνοντας σεξ νομίζουν ότι κάνουν κάτι «βρώμικο» ή ακόμη θα τα ωθήσετε να ολοκληρώσουν τη σχέση τους κρυφά από εσάς. Υπάρχει ακόμα η πιθανότητα όταν ολοκληρώσουν και αισθανθούν ευχαρίστηση να χάσουν την εμπιστοσύνη που σας έχουν κάτι που δεν επιθυμούμε σε καμία περίπτωση. Πείτε στο εφηβάκι σας ότι το σεξ είναι όμορφο και μας δίνει ευχαρίστηση αλλά αυτό συμβαίνει όταν γίνεται στην κατάλληλη ηλικία, με τον κατάλληλο άνθρωπο και κάτω από τις σωστές συνθήκες.

Τέλος στο τέταρτο μέρος περιλαμβάνονται οι έφηβοι άνω των 16 ετών. Από εδώ και πέρα θα πρέπει να ανησυχείτε για την επιρροή που μπορεί να έχουν το αλκοόλ και τα ναρκωτικά στη σεξουαλική ζωή των παιδιών σας. Θυμηθείτε πως όσο ώριμα και να είναι τα παιδιά σας όλοι περνάνε από μια περίοδο προσαρμογής. Μην τους δίνετε απόλυτη ελευθερία, αλλά μην τα κρατάτε και φυλακισμένα. Δώστε στα παιδιά σας την ευκαιρία να κερδίσουν την αυτονομία τους με το χρόνο. Ενημερώστε τα για την επήρεια των ψυχοτρόπων ουσιών στις αντιστάσεις μας και μιλήστε ανοιχτά για θέματα που τα απασχολούν. Μάθετε στα παιδιά σας να ακούνε το σώμα, το μυαλό και την καρδιά τους.

Τα παραπάνω δεν είναι παρά μόνο γενικές κατευθύνσεις. Κάθε οικογένεια διαφοροποιείται και διαμορφώνει τους δικούς τις κώδικες. Απλά να έχετε στο μυαλό σας ότι εκτός από γονείς τα παιδιά μας έχουν ανάγκη και από φίλους. Και τι καλύτερο από το να μάθουν από τους πιο αληθινούς τους φίλους όσα θέλουν γύρω από το σεξ.