Κάθε φορά που αξιολογούμε τη συμπεριφορά του παιδιού μας πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας την αναπτυξιακή φάση στην οποία βρίσκεται, με άλλα λόγια την ηλικία του. Δε μπορούμε να έχουμε την ίδια αντιμετώπιση σε ένα 6χρονο ή σε ένα 3χρονο παιδί που χτύπησε το συμμαθητή του. Και αυτό γιατί ανάλογα με την ηλικία τα παιδιά τείνουν να εκφράζουν την επιθετικότητά τους με διαφορετικούς τρόπους.

Στην προσχολική ηλικία μπορούμε να διαχωρίσουμε τρεις κύριες αναπτυξιακές φάσεις. Αυτή από 0-18 μηνών, από 18μηνών-3 ετών και από 3ετών-5ετών. 

Στη πρώτη φάση, η επιθετικότητα εκφράζεται κυρίως με το κλάμα, το τράβηγμα των μαλλιών και τα δαγκώματα. Σε αυτή την ηλικία τα βρέφη μπορούν να δώσουν τα πρώτα σημάδια επιθετικής συμπεριφοράς. Στη δεύτερη φάση, τα νήπια εκφράζουν την επιθετικότητά τους κατά κύριο λόγο την ώρα του παιχνιδιού, ή στα παιχνίδια τους. Ορισμένα παιδιά, όταν συναναστρέφονται με άλλα συνομήλικά τους, τα προσεγγίζουν για να παίξουν χτυπώντας τα, ίσως γιατί έχουν ερμηνεύσει το παιχνίδι σαν επιθετικότητα. Αν συμβεί κάτι τέτοιο επιλέξτε να αποσύρετε το παιδί σας από τη δραστηριότητα ή το αντικείμενο που του προκαλεί επιθετικότητα, δίνοντάς του κάτι άλλο να ασχοληθεί, αφού πρώτα του έχετε εξηγήσει το λόγο για τον οποίο πράττετε έτσι. Τέλος, στην τρίτη φάση, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να επηρεαστούν σημαντικά από τον τρόπο διαπαιδαγώγησης και την αγάπη μας. Σε αυτό βοήθα και η ικανότητά τους πλέον να μιλούν και να χρησιμοποιούν γενικότερα το λόγο.

Αξίζει να αναφερθούν ορισμένα από τα γενικά χαρακτηριστικά των παιδιών της προσχολικής ηλικίας και τα οποία καλό θα ήταν να λαμβάνουμε υπόψη όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτά. Αυτά είναι:

-Εγωκεντρικά (υπάρχω μόνο εγώ)

-Αντίληψη όλα ή τίποτα (είσαι η καλύτερη ή η χειρότερη μαμά του κόσμου)

-Δεν μπορούν να αντιληφθούν το μέλλον (η συμμόρφωση πρέπει να είναι άμεση)

-Θεωρία και πραγματικότητα μπερδεύονται

-Οι οπτικές λίστες με οδηγίες είναι πιο λειτουργικές (π.χ. στους παιδότοπους)

-Τα αγόρια επιδίδονται πιο συχνά σε σωματική βία

-Τα κορίτσια σπάνια επιδίδονται σε σωματική βία αλλά πολύ συχνά σε λεκτική βία

Επιπλέον, το σχολείο λειτουργεί σαν ένα μέσο οριοθέτησης της έμφυτης παρόρμησης της προσχολικής ηλικίας. Το αναμενόμενο λοιπόν είναι ένα παιδί να μειώσει σταδιακά τις εκφράσεις επιθετικότητας στο σχολικό περιβάλλον. Αυτό όμως δε σημαίνει απαραίτητα ότι θα τις μειώσει και στο σπίτι ή απέναντι στα αδέρφια του.

Τέλος, αν η επιθετικότηταv του παιδιού σας συνεχίζει και μετά το 9^ο έτος της ηλικίας του καλό θα ήταν να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτή τη συμπεριφορά και ίσως η γνώμη ενός ειδικού να ήταν χρήσιμη.