Καθημερινά καλούμαστε να πάρουμε πολλές αποφάσεις, άλλες φορές αφορούν σε εύκολα πράγματα της καθημερινοτητας όπως αν θα βάλω την ροζ ή την άσπρη μπλούζα ενώ άλλες  φορές οι αποφάσεις μας αφορούν πιο δύσκολα ζητήματα. Σε κάθε περίπτωση, κάθε φορά που καλούμαστε να αποφασίσουμε για κάποιο θέμα είναι σαν να ισορροπούμε ανάμεσα στη λογική και στο συναίσθημα. Ίσως εκεί να έγκειται και η ευκολία κάποιον να πάρουν αποφάσεις ή η δυσκολιά κάποιων άλλων να καταλήξουν κάπου που μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά ως και μέρες. Η τελική επιλογή του καθενός ανάμεσα στη λογική και στο συναίσθημα ωστόσο έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα του καθένα από εμάς.

Κάντε ένα απλό τεστ στην παρέα σας. Την επόμενη φορά που θα βγείτε έξω παρατηρήστε πόση ώρα χρειάζεται στον καθένα για να παραγγείλει. Άλλος θα πει με ευκολία ότι θέλει ένα καφέ, άλλος θα χρειαστεί να διαβάσει όλο τον κατάλογο ενώ κάποιος άλλος ίσως χρειαστεί να τον βοηθήσει και ο σερβιτόρος προκειμένου να επιλέξει. Μέσα στην παρέα σας λοιπόν το πιθανότερο είναι ότι έχετε και αναποφάσιστους και αποφασιστικούς τύπους. Κάποιος λοιπόν λογικά θα αναρωτηθεί «και που είναι το πρόβλημα;». Η αλήθεια είναι πως η αναποφασιτικότητα μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να γίνει ιδιαίτερα κουραστικη για το άτομο που τη  βιώνει. Σκεφτείτε κάποιον που θέλει να παραδόσει ένα project στη δουλειά του και σκέφτεται συνέχεια «αυτό το έγραψα καλά;», «να το παραδόσω ή να κάνω και άλλες διορθώσεις;», «να τους πω ότι δεν είμαι έτοιμος;». Όλες αυτές οι σκεψεις λειτουργούν κατασταλτικά για την αυτοπεποίθηση και τη δημιουργικότητα του, καθώς αυτό που τελικά κάνει είναι να κυνηγά την ουρά του. Από την άλλη φέρτε στο μυαλό σας έναν άνθρωπο που πριν προλάβει να καταλάβει τι συμβαίνει παίρνει την απόφασή του βασισμένος στο λεγόμενο ένστικτο. Αυτός είναι ο άνθρωπος που για παράδειγμα θα επιλέξει να μείνει σε ένα σπίτι επειδή κάτι μέσα του του είπε να το διαλέξει, ανεξάρτητα από το εάν οι ανάγκες του του υπαγόρευαν να διαλέξει κατοικία με δυο υπνοδωμάτια και εκείνος επέλεξε τελικά ένα δυαράκι. Πολλές φορές μάλιστα όσοι επιλέγουν ενστικτοδώς έχουν δυσκολία να κατανοήσουν αν η απόφαση που πήραν ήταν λογικά, αποστασιοποιημένα από την κατάσταση, μια καλή ή μια βεβιασμένη κίνηση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα ζευγάρια ανθρώπων που αποφασίζουν ο ένας βασιζόμενος στη λογική και ο άλλος βασιζόμενος στο συναίσθημα. Παρατηρούμε ότι ενώ οι καυγάδες μπορεί να είναι ομηρικοί, από την άλλη υπάρχει μια αλληλοσυμπλήρωση που δύσκολα βρίσκεται σε άλλες περιπτώσεις.

Κάθε απόφαση που καλούμαστε να πάρουμε είναι μια μάχη ανάμεσα στη λογική και στο συναίσθημα. Είναι σαν ο εγκέφαλός μας να φέρνει αντιμέτωπα εκείνο το μέρος του που είναι υπέυθυνο για τη λογική ανάλυση αραδιάζοντας επειχειρήματα που στέκουν, με εκείνο το μέρος που χαρακτηρίζει το ένστικτο, το προαίσθημα. Πολλοί από εσάς που διαβάζετε τώρα θα σκέπτεστε ότι είστε αρκετά λογικοί άνθρωποι άρα θα αποφασίζετε και με τη λογική, θα εκπλαγείτε ωστόσο, καθώς στην πλειοψηφία μας οι άνθρωποι δεν αποφασίζουμε ορθολογιστικά, αλλά σύμφωνα με το ένστικτο καθώς αυτό είναι πιο γρήγορο και πιο εύκολα προσβάσιμο με σχέση με την βραδυκίνητη λογική. Επιπλέον ακόμα και η λογική εμπεριέχει συνειρμηκά λάθη, στα οποία όλοι λίγο πολύ θα υποπέσουμε, που στην ψυχολογία είναι γνωστά με τον όρο γνωσιακές στρεβλώσεις.  Αυτές οι στρεβλώσεις λοιπόν μπορεί να μας οδηγήσουν να μας κάνουν να εστιάσουμε στο σήμερα, αγνοώντας το μέλον, μπορεί να μας οδηγήσουν σε λάθος αποφάσεις λόγω αρνητισμού και άλλα πολλά. Τα γνωσιακά λάθη μπορούν να αναγνωριστούν με την κατάλληλη εκπαίδευση μέσα από την ψυχοθεραπεία προκειμένου να μπορέσουμε να δομήσουμε μια πιο υγιή διαδικασία σκέψης.

Κάπου εδώ έρχεται η «προσωπικότητα» να παίξει τον ρόλο της. Γιατί λοιπόν εσείς είστε ανοιχτός στις αποφάσεις σας ενώ η γυναίκα σας μένει αμετακίνητη σε όσα καταλήγει; Για τους περισσότερους από εσάς θα ήταν κουραστικό, ίσως και άτοπο να μιλήσουμε διεξοδικά για τους τύπους προσωπικότητας που υπάρχουν, για αυτό το λόγο θα αναφερθούμε σε εκείνους τους τύπους προσωπικότητας που τους χαρακτηρίζει η κριτική και η αντίληψη καθώς όπως φαίνεται η διάσταση της κριτικής και της αντίληψης είναι η πιο κοντινά συνδεδεμένη με τη λήψη αποφάσεων. Για παράδειγμα, σας αρέσει να μένετε αμετακίνητοι σε μια απόφαση (κ), ή είστε ανοιχτοί σε μια νέα πρόταση (α); Όσοι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από τη διάσταση της κριτικής αρέσκονται να δημιουργούν δομές άρρηκτες, να παίρνουν αποφάσεις και γενικά χαρακτηρίζονται από οργάνωση. Από την άλλοι εκείνοι που τους διέπει η διάσταση της αντίληψης έχουν ανοιχτή σκέψη και είναι πρόθυμοι να κάνουν αλλαγές οι τροποποιήσεις στις αποφάσεις τους συνυπολογίζοντας συνεχώς πληροφορίες καθώς δεν βιάζονται να βγάλουν συμπεράσματα. Προφανώς και οι δύο τύποι που αναφέραμε έχουν το ίδιο θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία, κατά συνέπεια κανείς δεν μπορεί να καταλήξει ποιος από τους δυο τύπους οδηγείται τελικά σε περισσότερες σωστές ή λάθος αποφάσεις. Στην μια περίπτωση ενώ οι αποφάσεις φαίνονται κάτι εύκολο μπορεί να οδηγήσουν σε λάθος, καθώς δεν έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι πληροφορίες, ενώ στην άλλη περίπτωση μπορεί η απόφαση να έχει στρεβλωθεί από την υπερβολική επεξεργασία των πληροφοριών.

Αλήθεια εσείς ποιος τύπος είσαστε; Αυτό που προτείνω είναι κάθε φορά που καλείστε να πάρετε πιο σοβαρές αποφάσεις να προσπαθείτε να εξετάζετε σφαιρικά τα γεγονότα προσπαθπώντας να ισορροπίσετε ανάμεσα στο ένστικτο και στη λογική, ανάμεσα στη διάσταση της κριτικής και της αντίληψης. Μπορεί να φαντάζει δύσκολο να το κάνετε μόνοι σας, αλλά αν εξασκηθείτε θα βελτιώσετε πολύ αυτή την ικανότητα. Αν πάλι δυσκολεύεστε ακόμη, επιλέξτε να συζητήσετε αυτά που σας απασχολούν όχι με ένα φίλο που ταυτίζεται ο τρόπος λήψης αποφάσεών σας αλλά με έναν που ακολουθεί διαφορετική διαδικασία. Ανταλλάξτε απόψεις και επιχειρήματα και σίγουρα η τελική σας απόφαση θα είναι πιο ισορροπημένη.